Tại cuộc họp thảo luận vụ án, Điêu Thư Chân đưa ra bản phác họa tâm lý tội phạm của ba vụ án giết người tại thành phố C.

Hung thủ là nữ, tuổi từ hai mươi đến hai lăm, vóc người nhỏ nhắn, chiều cao từ 160-165cm. Cư ngụ tại tỉnh, không sống cùng người lớn trong gia đình, thuê nhà ở một mình hoặc ở chung với bạn cùng tuổi. Từng học đại học, chỉ số thông minh cao. Ngoại hình tươm tất, quan tâm đến hình tượng cá nhân. Hoàn cảnh trưởng thành phức tạp, thiếu sự tương tác giữa các thành viên trong gia đình, cha có khuynh hướng bạo lực, mẹ thích kiểm soát, đặt mục tiêu cao cho con gái. Khả năng giao tiếp khá tốt nhưng có ác ý và thành kiến với đàn ông, ít giao du với người khác phái, bạn bè cùng giới chiếm đa số. Thời gian gần đây, vì áp lực trong tình cảm và thay đổi hoàn cảnh dẫn đến rối loạn liên quan đến stress, từ đó trút hết nỗi oán hận lên những người có liên quan. Người này rất quan tâm đến hình tượng bên ngoài của bản thân, ăn mặc gọn gàng, sạch sẽ, điều kiện ngoại hình bẩm sinh tốt. Lúc bị bắt rất có thể sẽ mặc áo sơ-mi trắng hai hàng cúc và váy ngắn màu đỏ.

Căn cứ vào phân tích hiện trường vụ án thì hung thủ là kẻ gây án có tính tổ chức điển hình. Kế hoạch tỉ mỉ, logic chặt chẽ, nhằm vào nhược điểm của nạn nhân mà vạch ra từng kế hoạch tương ứng, không ngừng tích lũy kinh nghiệm, rèn luyện kỹ năng gây án trong quá trình hành động thực tiễn, có năng lực phản trinh sát cao.

Sau khi thử sức với vụ án đầu tiên, hung thủ không chỉ thỏa mãn với việc trút giận mà còn đạt được khoái cảm từ hành động ngược đãi nạn nhân, thủ đoạn gây án từ từ thăng cấp, phơi bày thi thể của một giáo viên trung học ngay tại nơi công tác với tư thế sỉ nhục, dụ kẻ lừa tình đi chặt xác rồi vứt ở nơi tổ chức hôn lễ chính là bằng chứng rõ nét.

Hung thủ có hành vi hạ thấp thân phận xã hội, phơi bày bí mật và sự riêng tư của nạn nhân, không chỉ sát hại nạn nhân về mặt sinh lý mà còn muốn hủy hoại hình tượng và địa vị xã hội của họ. Hành vi nhổ cỏ tận gốc thế này phản ánh khả năng hung thủ mắc một hoặc nhiều loại rối loạn hoang tưởng. Có ham muốn ngược đãi xác chết mãnh liệt, có thể sinh ra cảm giác phấn khởi từ sự đau khổ của người khác.

Từ địa điểm vứt xác, có thể thấy hung thủ có sự hiểu biết tương đối về hành lang ngắm cảnh ven sông và trường trung học Hồng Tinh, thậm chí còn biết nơi vứt trẻ sơ sinh hơn hai mươi năm về trước. Nhưng vì tính cẩn thận nên khả năng cao là hung thủ không gây án tại địa điểm gần nơi cư trú mà nhất định sẽ đến thành phố khác sau khi vụ án xảy ra. Trong đó, khả năng hung thủ ở tại tỉnh, nơi cách thành phố C không xa, là lớn nhất.

Còn về suy đoán độ tuổi và chiều cao của hung thủ. Xét thấy vụ án chôn sống bà cụ là vụ án chưa từng có tiền lệ tại thành phố C, thậm chí cả tỉnh, không thể liên hệ với những vụ án trước đây, khả năng rất cao hung thủ chỉ mới gây án lần đầu. Tổng hợp các điều kiện như ngoại hình tốt, trình độ giáo dục bậc đại học mà xem xét thì nếu hung thủ khá lớn tuổi, đã vào đời hoặc lập gia đình thì sự phẫn nộ, bất mãn do bị cha ngược đãi thời thơ ấu có thể sẽ bị phân tán qua việc thành lập các mối quan hệ với người khác hoặc đạt được thành tựu trong sự nghiệp. Thế nên suy đoán hung thủ nhất định là một người trẻ tuổi, chưa trải đời, hơn nữa còn là lần đầu tiên gây án.

Mà căn cứ vào hoạt động dựng lại hiện trường trước đó thì hung thủ cần phải cải trang thành học sinh trung học để dụ dỗ Triệu Quốc Hoa, thế thì vóc người nhất định sẽ không quá cao lớn. Cho dù đối tượng là cụ bà bảy mươi tuổi, hung thủ cũng không dùng cách tấn công trực tiếp mà lựa chọn phương pháp dụ dỗ. Điều này phần nào chứng minh hung thủ không đủ tự tin vào bản thân, có thể vóc người tương đối nhỏ nhắn.

Tuy hung thủ có tư duy rành mạch, hết sức bình tĩnh, cẩn thận trong quá trình thực hiện hành vi phạm tội, xử lí hiện trường vụ án vô cùng hoàn hảo, không để lại bất kì dấu vết gì, thể hiện chỉ số thông minh và năng lực khống chế cảm xúc vượt xa người bình thường, thế nhưng Điêu Thư Chân vẫn cho rằng những điều ấy không chứng tỏ hung thủ không có vấn đề về tâm lý.

Những hành vi ngược đãi của hung thủ với nạn nhân cho thấy khả năng rất cao người này lớn lên trong hoàn cảnh gia đình thiếu thốn tình thương. Tính cách cực đoan có thù tất báo này rất có thể có liên quan đến người cha thích chi phối và người mẹ thích kiểm soát. Có thể hung thủ lớn lên trong một gia đình giai cấp làm công ăn lương thoạt trông khá bình thường, cha mẹ hai bên đều có công việc ổn định, con gái thông minh, thành tích xuất sắc. Nhưng người cha thường xuyên vắng mặt, mối liên hệ duy nhất của ông ta với gia đình chính là trút hết những cảm xúc bất mãn bên ngoài lên người vợ con bằng bạo lực. Người mẹ cực kì sĩ diện, trong lòng thường oán hận người khác, chuyển hết sự bất mãn với gia đình, với cuộc đời thành hy vọng thúc ép con gái trở nên nổi bật. Vì thế, mặt ngoài hung thủ có thể có IQ, EQ cao, thành tích học tập xuất sắc nhưng bên trong thì lại cực kì thiếu tình cảm êm dịu và cảm giác an toàn, có tuổi thơ và thời thiếu niên vô cùng đau buồn.

Xét từ động cơ gây án của hung thủ, trước khi vụ án xảy ra, hung thủ bị suy sụp nặng nề trong cuộc sống, khiến tâm lý bực bội, đau buồn trở nên tiêu cực hơn, đây cũng là nguyên nhân thúc đẩy hung thủ gây án. Động cơ gây án chủ yếu là: một, trút hết cảm xúc phẫn nộ và bất mãn đối với sự bất công nào đó của xã hội; hai, báo thù cho người chết, trả thù những ai từng làm hại đến người chết. Người chết có liên quan đến cả ba vụ án này là Diệp Cửu, người cháu gái từng suýt bị bà nội chôn sống, học sinh từng bị giáo viên xâm hại, cô gái ngây thơ từng bị kẻ lừa đảo lợi dụng. Chắc hẳn Diệp Cửu có mối liên quan sâu sắc với hung thủ, ít nhất cũng là bạn thân, rất có thể là người yêu. Nhưng cũng không loại trừ khả năng hung thủ chỉ là người quen, yêu đơn phương Diệp Cửu, xuất phát từ động cơ báo thù cho Diệp Cửu mà sát hại ba nạn nhân. Thứ ba, hủy hoại danh dự nạn nhân, vạch trần mặt đen tối không ai biết của họ, trả lại cho nạn nhân gấp đôi nỗi đau mình phải chịu đựng. Điều này chứng tỏ dưới sự thôi thúc của nỗi đau khổ cực đoan, tính công kích và xúc động của hung thủ trở nên mãnh liệt, coi thường quy định của pháp luật và chuẩn mực đạo đức của xã hội [1].

Sau khi giảng giải xong hết, Điêu Thư Chân nhìn chung quanh một lượt, hỏi: “Mọi người còn thắc mắc gì cần giải đáp không?”

Hách Nhân mắt thâm quầng, mặt hốc hác, rõ là do công tác với cường độ cao suốt một tháng này gây ra. Nhưng hồ sơ tâm lý tội phạm của Điêu Thư Chân đã chỉ rõ phương hướng, khiến anh ta có cảm giác hưng phấn như nhìn đến tia sáng hy vọng.

“Theo như lời cô thì hung thủ là phụ nữ. Nhưng tôi cảm thấy hung thủ là đàn ông có vẻ ngoài thiên nữ tính hơn, nếu không thì làm sao giải thích mối quan hệ giữa cô ta với người có liên quan đến cả ba vụ án là Diệp Cửu đây? Tôi chỉ nghe nói phụ nữ giết người xuất phát từ sự ghen tuông với một người phụ nữ khác vì một gã đàn ông thôi. Nhưng một cô gái, vì trả thù cho một cô gái khác mà giết người, trước giờ tôi chưa từng nghe nói.” Hách Nhân đưa ra nghi ngờ.

“Đúng vậy. Mọi người thường cho rằng phụ nữ, đặc biệt là phụ nữ có vóc người nhỏ nhắn, ngoại hình xinh xắn là đối tượng yếu đuối cần được bảo hộ. Lớp màu sắc tự vệ này khiến hung thủ thật sự bao lần tránh thoát được lưới pháp luật.” Điêu Thư Chân nở nụ cười, “Quả thật, trong một xã hội mà quyền lực giữa hai giới cực kì mất cân bằng, tài nguyên mà tập thể đàn ông chiếm hữu có ưu thế áp đảo so với tập thể phụ nữ. Vì thế, phụ nữ vẫn luôn bị đặt trong mối quan hệ cạnh tranh tiềm tàng xoay chung quanh đàn ông, mối quan hệ xã hội giữa những người cùng giới với nhau đương nhiên sẽ vô cùng yếu ớt.”[2]

“Nhưng chúng ta đừng quên, hung thủ trong các vụ án này vô cùng đặc biệt. Thứ nhất, vì nguyên nhân gia đình mà cô ta có nỗi sợ hãi tiềm tàng và cực kì ghét đàn ông, không thể nào phát triển được mối quan hệ thân mật với người khác phái. Mà cô ta lại sống trong một hoàn cảnh tương đối thoáng và cởi mở, sẽ không có thành kiến với đồng tính luyến ái. Rất có thể cô ta đã nhận được tình cảm dịu dàng, ôn hòa từ người đồng giới. Thứ hai, cô ta còn trẻ, vẫn chưa bước vào đời, chưa bị xã hội tiêu dùng và quan niệm tình yêu, hôn nhân thế tục ảnh hưởng, vẫn giữ được thái độ hồn nhiên mà chân thành đối với tình cảm. Thế nên, khi tình cảm này đi hướng tiêu vong, đặc điểm tính cách vốn đã cố chấp càng trở nên mãnh liệt hơn nữa, từ đó thúc đẩy cô ta thực hiện hành vi cực đoan là giết người. Thứ ba…”

Đoạn, cô tạm dừng một chốc, đang định tiếp lời thì giọng nói trong trẻo, mát lạnh của Tống Ngọc Thành đã chen ngang: “Thứ ba, trên thế giới này thật sự có thứ tình cảm chân thành mà điên cuồng, vượt qua rào cản tuổi tác, giới tính, địa vị xã hội, hoàn toàn không liên quan đến lợi ích kinh tế. Mà thứ tình cảm này, tồn tại giữa hai cô gái, không phải chuyện gì kì quái.”

Điêu Thư Chân nhìn qua, cười cong mắt. Đôi con ngươi màu hổ phách sáng long lanh như dòng nước suối trong veo, lấp lánh. Tống Ngọc Thành lặng lẽ đối mặt với cô. Đây là cuộc họp chuyên án có mười mấy người tham gia, nhưng bối cảnh chung quanh như đã phai nhạt, chỉ còn lại thứ tình cảm dịu dàng, ấm áp lặng lẽ chảy xuôi giữa hai người các cô. Không khí lúc này cực kì tĩnh lặng, tưởng chừng có thể nghe được tiếng những hạt bụi chậm rãi rơi xuống từ lá điều hòa, như đang tấu lên giai điệu nào đó nhẹ nhàng, êm ái.

Tự dưng Hách Nhân có cảm giác như cơm trưa mình ăn hơi nhiều, khiến dạ dày trào ngược, nóng ran.

“Sao mà không kì…” Một cảnh sát trẻ tuổi lầm bầm, “Thật sự chưa bao giờ nghe thấy hay chứng kiến chuyện kiểu này.”

Hách Nhân đập xấp hồ sơ vụ án mỏng lên trán cậu chàng kia, tức giận trào phúng: “Mẹ nó, con mắt cậu như vầy rốt cuộc làm sao mà lên làm cảnh sát được hay vậy!”

Chuyện lù lù ngay trước mắt còn nhìn không ra!

Quả nhiên, lời con gái nói toàn dối trá cả – tôi không thích người sống nghĩa là tôi không thích người sống (là anh đây). Hách Nhân tự giận dỗi mà nghĩ, trách sao cha mẹ đặt cho cái tên này, không may mắn chút nào.

“Nếu dựa theo bản phác họa tâm lý tội phạm nói trên thì hung thủ mang quyết tâm báo thù sâu sắc, không màng bất kì điều gì này có thể sẽ tiếp tục ra tay.” Điêu Thư Chân dự đoán, “Khả năng cao là có liên quan đến người nào đó khiến Diệp Cửu tự sát.”

Sau cuộc họp chuyên án, cảnh sát đề ra phương án hành động như sau:

Thứ nhất, tiến hành điều tra manh mối của ba vụ án một lần nữa, tập trung tìm ra điểm chung mà không thể phát hiện khi điều tra riêng lẻ từng vụ.

Thứ hai, điều tra lại chuyện Diệp Cửu tự sát, trọng điểm là trước khi tự sát có chịu kích thích mãnh liệt hay bị ai bắt nạt, lợi dụng hay không. Điều tra cuộc đời và các mối quan hệ xã hội của Diệp Cửu, liệu có bạn bè thân thiết hay người yêu. Nếu thật sự có nạn nhân gặp nguy hiểm, có khả năng bị hung thủ sát hại thì âm thầm theo dõi, bảo vệ bên cạnh, sẵn sàng bắt giữ hung thủ bất kì lúc nào.

Thứ ba, căn cứ vào hồ sơ tâm lý tội phạm mà Điêu Thư Chân lập ra, tiến hành sàng lọc, điều tra những người phù hợp trong phạm vi cả tỉnh.

Lần này, cảnh sát đã hoàn toàn lật ngược tình thế bất lợi kẻ thù ngoài sáng mà ta nấp trong tối. Một tấm lưới săn lớn vô hình đang lặng lẽ giăng lên, chực chờ cơ hội sử dụng.

Đối tượng thông minh, xảo quyệt, giờ đây nên lộ diện.

_____________

Tác giả:

[1] Phàn Kỳ (2000). Nghiên cứu nhân cách của 1557 trường hợp tội phạm vi phạm pháp luật, Khoa học Tâm lý, 55-58+126.

[2] Chizuko Ueno (2015). Căm ghét phụ nữ: Sự căm ghét phụ nữ tại Nhật Bản, Hiệu sách Thượng Hải Tam Liên.

Hách Nhân: Tôi, Hách Nhân, nam chính. Thân cao 191cm, tướng mạo ngời ngời, cơ bụng tám múi, là đội trưởng đại đội cảnh sát, thanh niên tài tuấn, tương lai xán lạn. Tại sao tác dụng duy nhất trong truyện này lại là ăn cơm chó?

Hách Nhân: Xin lỗi đi lộn kênh…

_____________

Phần bình luận dưới truyện ở TG:

User Nghe Đồn Dưới Gầm Giường Của Bạn Có Một Cái Bánh Chưng: A: Tại sao phác họa được quần áo lúc bị bắt của hung thủ? *hèn mọn cầu giải đáp*

*Alex: Đây cũng là thắc mắc của toi.

Tác giả trả lời: Có liên quan đến mô hình tư duy của hung thủ ấy. Nói đơn giản thì căn cứ vào nhận dạng bản thân trong lòng hung thủ, có thể suy đoán ra được đại khái cách ăn mặc của hắn. Ví dụ như một hung thủ tự cho mình là phần tử trí thức nhưng thực tế lại có trình độ học vấn thấp có thể sẽ vô thức bắt chước theo cách ăn mặc của các giáo sư, tỷ như áo sơ-mi trắng, xách cặp táp chẳng hạn. Hung thủ hướng đến mục tiêu trở thành cảnh sát có thể sẽ có loại xe cùng nhãn hiệu với xe cảnh sát. Người bảo thủ, cứng nhắc thì chắc chắn khả năng mặc váy dài sẽ cao hơn là váy ngắn. Hung thủ có rối loạn tâm thần thì khả năng quần áo xốc xếch, lôi thôi sẽ tương đối cao. Đại khái thì quần áo bên ngoài cũng chỉ là phản ánh nhận dạng bản thân bên trong. Đương nhiên, tiểu thuyết thì nhất định phải có phần khoa trương rồi.