– Bạn thân mến! – Sherlock Holmes nói khi chúng tôi ngồi cạnh lò sưởi trong căn hộ tại phố Baker – Cuộc sống là sự bí ẩn hơn bất cứ cái gì mà con người có thể khám phá.

Chúng ta không thể cảm nhận mọi thứ mà thật sự chỉ là những biểu hiện nhỏ của sự tồn tại.

Nếu chúng ta có thể bay ra khỏi cửa sổ, bay lượn trên thành phố này, hãy nhìn vào bên trong những ngôi nhà, nơi những điều bất thường đang xảy ra, sự trùng hợp ngẫu nhiên, các kế hoạch được xếp đặt, những ý kiến mâu thuẫn, móc xích những sự kiện và liên kết chúng lại.

Cuối cùng, nó giúp ta hình dung thói quen và thấy trước được kết quả của sự việc.- Tuy thế, tôi lại không tin tưởng vào điều đó – Tôi trả lời – Nhiều vụ án được phanh phui trên báo chí đều dựa vào các quy tắc, trần trụi và thô kệch.

Theo các báo cáo cảnh sát, sự hiện thực đẩy tới giới hạn tột cùng của nó, và hiệu quả.

Nó tường thuật từng yếu tố trực tiếp, không hấp dẫn mà cũng không nghệ thuật.- Một sự chọn lọc và sự thận trọng nhất định sẽ sản sinh một hiệu ứng hiện thực – Holmes nhận xét – Đấy chính là cái tồn tại trong các báo cáo của cảnh sát, nơi có quá nhiều sự căng thẳng, có lẽ, ở trên tính vô vị của thẩm phán hơn là ở trên những chi tiết, nơi một người quan sát thấy được bản chất liên kết sống còn của toàn bộ vấn đề.

Dựa theo đó, mọi thứ sẽ trở nên không có gì là khác thường.Tôi cười và lắc đầu- Tôi có thể hiểu suy nghĩ của anh.

– Tôi nói.

– Tất nhiên, trong vị trí cố vấn và người giúp đỡ không chính thức của mọi người mang đầy màu sắc huyền thoại, trên cả ba lục địa, anh được cho là bí ẩn và kỳ quái.

Nhưng ở đây – Tôi nhặt một tờ báo buổi sáng từ dưới nền nhà – Chúng ta thử xem.

Tôi đọc ngay tiêu đề đầu tiên nhá.

“Một người chồng ngược đãi vợ”.

Trên nửa cột in, nhưng tôi không cần đọc cũng có thể biết nội dung.

Trong này, thể nào cũng có những thứ “người đàn bà khác”, “nghiện rượu”, “đấm đá”, “bầm tím”, “em gái xinh xắn”, “bà chủ nhà”…!Chả có cái gì là hấp dẫn cả.- Thật vậy, ví dụ của anh là một trường hợp không may cho lý lẽ của anh, – Holmes nói.

Anh cầm lấy tờ báo và đọc tiếp xuống dưới – Đây là vụ ly dị của nhà Dundas, và trên cơ bản những thông tin của nó, tôi sẽ viết lại và liên kết các sự việc mà không đụng đến các yếu tố trên.

“Người chồng không nghiện rượu và không có người phụ nữ khác.

Vấn đề than phiền là anh ta thường có thói quen khi nổi nóng trong mỗi bữa ăn thì lại lấy hàm răng giả của anh ta và ném vào vợ của anh ta”.

Nào, có được không? Đây không phải là những yếu tố kích thích trí tưởng tượng đối với một người kể chuyện trung bình.

Hút thuốc nhé, bác sĩ.

Và anh cũng thấy là bản tường thuật của tôi không nằm trong ví dụ của anh.Anh cầm lấy cái hộp đựng thuốc lá bằng vàng.

Một viên ngọc tím lớn được khảm trên nắp.

Nó hoàn toàn tương phản với cách bài trí đơn giản của căn nhà mà trước đây tôi đã có dịp mô tả.- A, – anh nói, – Tôi quên mất là mấy tuần rồi chúng ta không gặp nhau.

Đó là một vật kỷ niệm nho nhỏ của ông vua xứ Bohemia đã tặng cho trong vụ Irène Adler.- Còn cái nhẫn? – Tôi hỏi, liếc nhìn vật lấp lánh ở trên ngón tay anh ấy.- Nó là vật gia bảo của một gia đình Hà Lan từng là thân chủ của tôi, tiếc là tôi không thể tiết lộ cho anh được, dù rằng qua đó anh có thể bổ sung vào bộ sưu tập của anh một hoặc hai vụ án nữa.- Lúc này anh có một vụ nào không? – Tôi hỏi với vẻ quan tâm.- Cả một tá, toàn là những vụ không quan trọng nên chúng không có một chút hứng thú nào cả.

Thường thường chỉ trong những vụ quan trọng, chúng ta mới thi thố được óc quan sát và khả năng phân tích nguyên nhân và hậu quả, khi tội ác càng lớn thì nguyên nhân lại càng giản dị, dễ hiểu, đó là nguyên tắc…!Nhưng có lẽ chỉ trong vài phút nữa, chúng ta sẽ có một nữ thân chủ.Holmes rời khỏi ghế bành, đến đứng sau bức mành, hướng mắt xuống con đường ảm đạm.

Nhìn qua vai anh, tôi thấy một thiếu phụ, thân hình đẫy đà, đang đứng trên lề đường đối diện.

Nàng đội nón rộng vành được trang điểm bằng một chiếc lông chim lớn, màu đỏ.

Nàng nhìn lên cửa sổ phòng chúng tôi với một vẻ do dự.

Thân hình nàng đong đưa.

Thình lình, nàng chạy băng qua đường và tiếng chuông cửa reo vang.- Tôi đã từng biết loại triệu chứng này rồi – Holmes nói, vừa ném tàn thuốc lá vào lò sưởi – Người thiếu nữ này đang ở trong một tình trạng bối rối vì một vấn đề tình yêu.

Nàng muốn được giúp đỡ, nhưng không biết có thổ lộ câu chuyện của mình ra chăng.Có tiếng gõ cửa, và người hầu vào thông báo có cô Mary Sutherland đến.

Holmes lịch sự đón tiếp nàng.

Anh đóng cửa lại, mời nàng ngồi:- Thưa cô, với cặp kính cận, cô có cực nhọc lắm không, khi phải đánh máy quá nhiều?- Đó là lúc đầu, bây giờ tôi có thể đánh máy mà không cần nhìn vào bàn máy.Nàng trả lời một cách tự động, không chú ý đến tính cách đặc biệt của nó.

Nhưng vừa nói xong, nàng bỗng giật nẩy mình, đưa mắt nhìn bạn tôi với một vẻ kinh ngạc:- Ông Holmes! Phải chăng người ta đã nói với ông về tôi? Nếu không, làm sao ông có thể biết được điều đó?- Không có gì quan trọng cả! – Holmes cười đáp – Nghề nghiệp bắt buộc tôi phải biết nhiều điều…!Vả lại, nếu không, thì cô đâu có đến đây tìm tôi?- Thưa ông, tôi đến tìm ông do lời giới thiệu của bà Etherege ông đã tìm ra được chồng của bà ấy một cách dễ dàng, trong khi mọi người, kể cả cảnh sát, đều cho là ông ta đã chết? Ô, thưa ông Holmes! Tôi không giàu, nhưng mỗi năm tôi được hưởng 100 bảng, ngoài ra tôi còn có tiền công đánh máy.

Tôi sẵn sàng trả cho ông bao nhiêu cũng được, miễn là ông tìm ra ông Hosmer Angel giùm tôi.- Vì sao cô có vẻ quá hấp tấp vậy? – Holmes đan mười đầu ngón tay vào nhau, và đưa mắt nhìn lên trần nhà.Một lần nữa, nàng lại biểu lộ một sự kinh ngạc đến sửng sốt.- Ông Windibank, cha của tôi, chẳng quan tâm âm gì đến việc này cả.

Ông ấy không muốn tôi báo cảnh sát, cũng không muốn tôi đến gặp ông.

Ông ấy nói rằng việc này không có gì nghiêm trọng.

Tôi đã nổi giận và chạy thẳng đến ông.Holmes hỏi:- Cha của cô à? Chắc là cha dượng của cô chăng?- Phải! Tôi gọi ông ấy bằng cha, nhưng ông ấy chỉ lớn hơn tôi có năm tuổi.- Mẹ cô vẫn còn sống chứ?- Vâng.

Bà rất khoẻ mạnh.

Thưa ông, tôi không được vừa lòng khi thấy mẹ tôi tái giá quá sớm, nhất là tái giá với người đàn ông kém hơn bà đến 15 tuổi.

Cha ruột tôi là thợ sửa ống và đặt ống ở Tottenham Court Road.

Ông để lại cả một cơ xưởng trị giá 4.700 bảng đang hoạt động tốt.

Mẹ tôi tiếp tục điều khiển cơ xưởng này với sự phụ tá của người đốc công là ông Hardy.

Nhưng khi bà gặp ông Windibank, bà liền bán cơ xưởng và theo về với ông ấy.- Phải chăng số lợi tức hàng năm của cô là do cơ nghiệp của cha cô để lại?- Ồ không.

Đó là gia tài của chú Ned ở Auckland.

Đó là những cổ phiếu New Zealand trị giá tổng cộng 2.500 bảng, với 4,5% tiền lời.

Tôi chỉ lãnh số tiền lời đó thôi.- Câu chuyện của cô làm cho tôi thích thú.

Xem nào! Như thế, mỗi năm cô lãnh được 100 bảng, và tiền công đánh máy.

Với hai số tiền ấy, một thiếu nữ độc thân có thể sống thoải mái, thỉnh thoảng đi du lịch hoặc mua sắm một vài món đồ, phải không?- Vâng! Nhưng hiện giờ tôi còn ở chung với mẹ tôi và ông Windibank.

Do đó tôi để cho hai ông bà hưởng số tiền lời ấy, cho đến khi nào tôi có gia đình riêng.

Cứ mỗi quý, ông Windibank đi lãnh số tiền lời của tôi đem về cho mẹ tôi.

Còn tôi tôi chỉ tiêu xài số tiền đánh máy.- Cô đã cho tôi biết rất rõ ràng về tình trạng của cô – Holmes nói – Và bây giờ, đây là bác sĩ Watson, bạn thân của tôi.

Cô đừng e ngại gì cả, cứ tự nhiên kể lại cuộc giao thiệp giữa cô và ông Hosmer .Đôi má của nàng hơi ửng đỏ một chút:- Khi cha tôi còn sống, các công nhân khí đốt thường gửi thiếp mời cả gia đình tôi đến khiêu vũ.

Còn bây giờ họ gửi thiếp mời mẹ tôi và tôi.

Ông Windibank chăng bao giờ muốn chúng tôi đi đâu cả.

Lần này, tôi nhất quyết đi dự! Ông tìm đủ cách để bác bỏ.

Sau cùng, thấy tôi không chịu đổi ý ông ta bèn lên đường đi Pháp công tác cho công ty của ông ta.

Mẹ tôi và tôi bảo ông Hardy đưa chúng tôi đi dự buổi khiêu vũ; và tôi đã gặp anh Hosmer ở đó.- Từ Pháp trở về, ông bố dượng rất giận dữ khi được biết cô đã dự buổi khiêu vũ hôm đó?- Ồ không.

Ông ta chỉ cười và nhún vai.

Ông ta còn nói rằng không nên cấm một người phụ nữ làm điều gì họ thích, bởi vì có cấm thì họ cũng vẫn làm.- Tốt.- Ngày hôm sau, Hosmer đến thăm chúng tôi, sau đó chúng tôi có gặp lại ông ấy một lần nữa…!Nghĩa là, chúng tôi đã gặp nhau hai lần và đi dạo với nhau.

Nhưng khi cha dượng tôi trở về, Hosmer không thể đến nhà thăm tôi nữa.- Sao vậy?- Bởi vì, cha dượng tôi không thích khách khứa đến nhà.

Nhưng tôi nói với mẹ tôi rằng tôi muốn có gia đình.- Ông Hosmer không tìm cách gặp lại cô sao?- Thế này: cha dượng tôi lại phải đi Pháp trong một tuần lễ.

Hosmer viết thư nói rằng nên chờ đợi cho cha dượng tôi đi đã rồi hãy gặp nhau.

Trong thời gian chờ đợi, chúng tôi vẫn viết thư cho nhau.

Mỗi buổi sáng, tôi đích thân ra hộp thư lấy thư, do đó cha dượng tôi chẳng hay biết gì cả.- Vào thời gian đó, cô đã hứa hôn với ông Hosmer chưa?- Ồ có, chúng tôi đã hứa hôn với nhau ngay từ buổi đi dạo đầu tiên.

Hosmer là thủ quỹ trong một văn phòng ở phố Leadenhall và…- Văn phòng nào?- Thưa ông, đây chính là điều làm cho tôi hoang mang nhất: tôi không tiết đó là văn phòng nào.- Vậy thì thì ông ấy ở đâu?- Anh ấy ngủ ngay tại chỗ làm việc.- Cô không biết địa chỉ của ông ấy?- Không.

Tôi chỉ biết đó là phố Leadenhall.- Vậy, cô gửi thư đến địa chỉ nào?- Đến bưu điện phố Leadenhall, hộp thư lưu trữ.

Anh ấy bảo rằng nếu tôi gửi thư đến văn phòng, thì anh ấy sẽ bị các bạn đồng nghiệp chế nhạo.

Tôi đề nghị sẽ đánh máy những bức thư của tôi; giống như những bức thư của anh ấy gửi cho tôi vậy.

Nhưng anh ấy không chịu, bảo rằng khi đọc những bức thư do chính tay tôi viết, anh ấy có cảm giác như được ở gần bên tôi.

Thưa ông Holmes, điều này chứng tỏ anh ấy yêu thương tôi đến mức nào, và luôn luôn quan tâm đến những chi tiết nhỏ.- Rất hay! Cô có thể nhớ lại những chi tiết nhỏ nào khác về ông Hosmer không?- Thưa, đó là một thanh niên rất nhút nhát.

Vì thế, anh ấy thích đi dạo vào một buổi tối hơn là ngay giữa ban ngày.

Anh ấy rất nhu mì, ngay cả đến tiếng nói cũng nhỏ nhẹ, dường như lúc nhỏ có bị chứng viêm họng làm cho cổ họng bị yếu đi, do đó anh ấy có một giọng nói hơi thì thầm…!không được rõ ràng lắm…!Luôn ăn mặc đàng hoàng, sạch sẽ và giản dị…!Mắt của anh ấy cũng không được tốt: lúc nào anh ấy cũng phải mang một cặp kính màu.- Tốt lắm! Và chuyện gì đã xảy ra khi cha cô trở về?- Trước đó, anh Hosmer đến đề nghị cử hành hôn lễ trước khi cha dượng tôi trở về.

Anh ấy có vẻ gấp rút lắm, anh ấy bảo tôi đặt bàn tay lên quyển Kinh thánh, hứa rằng sau này dẫu cho có chuyện gì xảy ra, tôi sẽ vẫn luôn luôn trung thành với anh ấy.

Mẹ tôi cho rằng đó là một dấu hiệu đẹp đẽ của tình yêu.

Ngay từ lúc đầu, mẹ tôi đã có thiện cảm với anh ấy, tôi hỏi cha dượng tôi có ý kiến gì về việc này, bà hứa sẽ dàn xếp với ông ấy, điều này không làm cho tôi thích lắm.

Tại sao tôi lại phải xin phép cha dượng tôi để kết hôn.

Nhưng tôi cũng viết thư cho ông ấy ở Bordeaux, nơi công ty ông ấy có văn phòng đại diện.

Lá thư được gửi trả lại cho tôi ngay trong buổi sáng ngày hôn lễ.- Ông ấy không chịu nhận thư à?- Không, ông ấy lên đường đi Anh trước khi lá thư đến Bordeaux.- Thật không may mắn! Vậy là hôn lễ đã được dự tính cử hành vào ngày thứ sáu vừa qua?- Vâng, hôn lễ đã được dự tính cử hành ở nhà thờ St.

Saviours, gần Kings Cross và sau đó chúng tôi sẽ dự bữa ăn trưa gia đình tại khách sạn St.

Pancras.

Hosmer đến nhà đón chúng tôi.

Anh đỡ mẹ tôi và tôi lên chiếc xe ngựa có mui, còn anh thì nhảy lên một chiếc khác đang đậu gần đấy.

Xe của chúng tôi đến nhà thờ trước.

Khi chiếc xe ngựa của anh ấy hiện ra, chúng tôi trông đợi anh Hosmer xuống xe, nhưng trông mãi chẳng thấy.

Người đánh xe quay đầu nhìn vào bên trong xe: anh Hosmer đã biến mất.

Người đánh xe bảo rằng ông ta chẳng hiểu gì cả, rằng chính mắt ông ta đã trông thấy người khách nhảy lên xe…!Chuyện này đã xảy ra hôm thứ sáu vừa qua, và cho đến nay tôi vẫn không được một tin tức gì cả về anh Hosmer.- Tôi có cảm giác rằng cô đã bị lừa gạt một cách hết sức bỉ ổi – Holmes nói.- Ồ không, thưa ông.

Anh ấy quá tốt và quá ngay thật.

Này nhé! Suốt cả buổi sáng hôm đó, anh ấy không ngừng lặp đi lặp lại với tôi rằng dẫu cho có chuyện gì xảy ra, tôi phải luôn luôn trung thành với anh ấy, rằng dẫu có một biến cố bất ngờ nào chia cách hai chúng tôi, tôi phải luôn luôn nhớ rằng tôi là của anh ấy, và sớm hay muộn gì anh ấy cũng sẽ tìm lại với tôi.

Có lẽ đây là một cuộc nói chuyện thật kỳ dị trong một buổi sáng của ngày hôn lễ.

Nhưng những sự việc xảy ra sau đó đã cho chúng ta thấy tất cả ý nghĩa của nó!- Như thế theo ý cô thì Hosmer đã gặp phải một tai nạn bất ngờ- Thưa phải.- Nhưng cô không hề biết gì về cái điều nguy hiểm mà ông ấy đã tiên đoán.- Hoàn toàn không.- Mẹ cô đã phản ứng như thế nào trong vụ này?- Bà rất giận dữ.

Bà bảo tôi đừng bao giờ nhắc đến cái tên ấy trước mặt bà nữa.- Cô có cho cha dượng biết việc này không?- Có.

Ông ấy cũng cho rằng có một điều gì đó đã xảy ra.

Và ông ấy bảo đảm rằng chỉ trong thời gian ngắn, tôi sẽ được biết tin tức về Hosmer.

Ông ấy nói với tôi: “Không có lý do gì một người đàn ông đã đưa con đến tận ngưỡng cửa nhà thờ rồi lại bỏ rơi con một cách ngang xương như vậy?”.

Thưa ông, tại sao chuyện này lại có thể xảy ra?- Tôi sẽ giải quyết vụ này – Holmes nói, vừa đứng dậy – Tôi tin chắc sẽ đạt được kết quả.

Nhưng trước mắt, cô hãy cố gắng xóa bỏ cái tên Hosmer ra khỏi tâm trí của cô, hãy quên ông ta một cách hoàn toàn, cũng như ông ta đã hoàn toàn ra khỏi cuộc đời của cô.- Vậy…!ông nghĩ rằng tôi sẽ không còn gặp lại anh ấy nữa?- Không.- Nhưng điều gì đã xảy ra cho anh ấy?- Tôi sẽ trả lời câu hỏi này sau.

Tôi muốn có một bản mô tả đúng đắn hình dạng của ông ấy, và một trong số những lá thư của ông ta.- Trên báo Saturdays Chronicle thứ bảy vừa qua có đăng một bản tin “Tìm người mất tích” với những chi tiết về hình dạng của anh ấy.

Đây là bản tin được cắt ra và bốn lá thư của anh ấy.- Cảm ơn cô.

Địa chỉ của cô?- 31, Lion Place, Camberwell.- Ông Hosmer không hề cho cô biết địa chỉ của ông ấy.

Còn cha dượng của cô, ông ấy làm việc ở đâu?- Ông ấy làm đại diện thương mại cho công ty Westhouse & Marbank ở phố Fenchurch.- Cảm ơn cô.

Lời tường thuật của cô rất rõ ràng và đầy đủ.

Xin cô nhớ lời khuyên của tôi: “Hãy quên đi tất cả câu chuyện này, đừng bao giờ để nó ám ảnh cuộc đời của cô nữa”.- Cám ơn ông, thưa ông Holmes.

Nhưng không thể được.

Tôi phải tin tưởng anh Hosmer.Mặc dầu trông nàng có vẻ xoàng xĩnh với chiếc mũ rộng vành kỳ dị và gương mặt hợi ngây ngô chất phác, tấm lòng chung thủy của nàng có một cái gì cao quý làm cho người ta phaả kính trọng.

Nàng đặt xấp thư của nàng lên bàn và ra về sau khi hứa sẽ trở lại bất cứ lúc nào chúng tôi cần đến nàng.Holmes ngồi im lặng một lúc lâu: hai bàn tay đan nhà, hai chân duỗi thẳng, nhìn đăm đăm trên trần nhà.

Rồi anh cúi xuống, cầm lấy cái tẩu đất cũ của anh ấy và mồi thuốc.

Sau khi rít một hơi thuốc, anh dựa thẳng người vào ghế bành, một làn khói nhạt tỏa ra, vẻ mặt chìm đắm trong suy tư.- Thiếu nữ đó là một sự nghiên cứu khá thú vị.

– anh nói – Tôi nghĩ là cô ấy thú vị hơn là vấn đề nhỏ bé của cô ấy.

Nào, nhân tiện, anh tìm giúp tôi một bộ hồ sơ cũ.

Vụ án Andover hồi năm 1877, và một vụ tương tự ở The Hague hồi năm ngoái.

Về ý tưởng thì xưa rồi, tuy nhiên, cũng có một vài chi tiết mới.

Trừ phi chính thiếu nữ ấy là bổ ích.Tôi đưa ra một nhận xét:- Anh đã đọc thấy nơi nàng vô số những điều mà tôi hoàn toàn không thấy được.- Không phải là không thấy được, chỉ vì anh không chú ý đến chúng đấy thôi, anh không biết nhìn, chính vì thế mà anh không nắm được cái chính yếu.

Nào, bây giờ anh hãy thử mô tả lại nàng cho tôi xem đi.- Nàng đội một chiếc nón rộng vành màu xám đá, được trang trí bằng một cọng lông chim màu đỏ gạch.

Chiếc áo jacket màu đen có gắn những hạt ngọc trai cũng màu đen.

Nàng mặc một chiếc áo dài nâu, sẫm hơn màu cà phê, cổ áo và hai cánh tay áo có một miếng vải lông nhỏ màu đỏ tía.

Đôi găng tay màu xám, bị mòn ở ngón trỏ bên mặt.

Tôi không quan sát đôi giày của nàng.

nàng mang một đôi bông tai nhỏ bằng vàng.Holmes vỗ tay khen ngợi, tuy giọng nói của anh có vẻ hơi chế nhạo.- Watson, anh tiến bộ nhiều đấy! Sự thật, anh gần như không bỏ sót chi tiết nào cả, ngoại trừ một chi tiết khá quan trọng.

Nhưng tôi khen anh đã có cái nhìn đúng về màu sắc.

Anh đừng bao giờ tin tưởng vào cái cảm giác tổng quát đầu tiên của mình, mà phải tập trung sự chú ý vào những chi tiết.

Khi tôi quan sát một phụ nữ, trước hết tôi nhìn vào hai cánh tay áo.

Anh đã nhận xét đúng, nàng có miếng vải lông trên hai cánh tay áo, và vải lông là một yếu tố có ích, bởi vì nó giữ được những dấu vết.

Nếu chú ý hơn chút nữa, anh sẽ thấy cái lằn nếp đôi ở phía bên trên cổ tay áo một chút, nơi mà người đánh máy tựa tay vào bàn.

Kế đó, quan sát gương mặt nàng, tôi để ý dấu vết của một chiếc kính cặp mũi, tôi bèn đưa ra một nhận xét về tình trạng cận thị của nàng và về chiếc máy đánh chữ, một nhận xét khiến cho nàng phải kinh ngạc vì nó trúng phóc.- Tôi cũng kinh ngạc nữa.- Sau đó, nhìn đôi giày, tôi phải ngạc nhiên và chú ý.

Đó là đôi giày bốt cao cổ, nhưng một chiếc thì chỉ được cài ở hai nút phía dưới, còn chiếc kia thì chỉ được cài ở nút thứ nhất, thứ bà và thứ năm.

Khi anh thấy một thiếu nữ ăn mặt sang trọng như thế mà lại ra đường với một đôi giày chưa được cài nút đàng hoàng, anh sẽ đoán biết nàng đã ra đi một cách rất vội vã…- Còn gì nữa không? – Tôi rất quan tâm đến những suy luận sắc bén của Holmes.- Tôi nhớ rằng cô ấy đã viết trước khi đi nhưng sau khi đã ăn vận xong xuôi.

Anh có thể thấy găng tay bị mòn phía bên phải nhưng lại không để ý rằng cả ngón tay lẫn găng tay đều bị lấm mực.

Cô ấy đã viết rất vội vã và nhúng bút quá sâu vào bình mực.

Điều đó chỉ mới xảy ra sáng nay thôi.

Còn nhiều điều thú vị khác nữa, nhưng bây giờ xin anh vui lòng đọc cho tôi bản tin rao vặt mô tả hình dạng của Hosmer.Tôi đưa miếng báo cắt đến gần đèn và đọc:“Một người đàn ông tên Hosmer Angel đã mất tích vào buổi sáng ngày 14.

Cao gần 1 mét 70, thân hình cân đối, nước da vàng, tóe đen, đầu hơi hói, râu mép và râu má rậm.

Mang kính màu.

giọng nói hơi khó nghe…”.- Như vậy đủ rồi – Holmes nói – Bây giờ chúng ta hãy xem qua những lá thư…!Nội dung của chúng xoàng xĩnh đến phát chán và không cho chúng ta biết gì cả về ông Hosmer.

Tuy nhiên, có một chi tiết đáng chú ý…- Tất cả những lá thư đó đều được đánh máy…- Đúng, nhưng đây là chi tiết quan trọng nhất: ngay cả chữ ký cũng được đánh máy.

Bạn hãy xem hai chữ “Hosmer” được đánh máy rất rõ ràng ở phía dưới lá thư.

Có ghi ngày tháng, nhưng địa chỉ thì chỉ được ghi một cách mơ hồ là phố Leadenhall.

Cái chi tiết về chữ ký này có một ý nghĩa rất quan trọng.- Ý nghĩa như thế nào?- Có lý nào anh không nhận thấy tầm quan trọng cua nó.- Có lẽ ông Hosmer làm thế là để có thể chối bỏ chữ ký của mình trong trường hợp bị đưa ra tòa về tội đơn phương hủy bỏ hôn ước.- Không phải như thế.

Nhưng tôi chỉ cần viết hai lá thư là sẽ giải quyết xong vấn đề.

Lá thứ nhất gửi cho một công ty ở trung tâm thương nghiệp London, lá thứ nhì gửi cho người cha dượng của Sutherland, yêu cầu ông ấy đến gặp chúng ta vào lúc 6 giờ chiều ngày mai.

Trong khi chờ đợi, chúng ta hãy tạm thời xếp cái vấn đề nhỏ bé này vào ngăn tủ và khoá lại.Suốt cả ngày hôm sau, tôi mắc bận săn sóc cho một bệnh nhân rất nặng.

Mãi đến gần 6 giờ chiều tôi mới được rảnh, liền nhảy lên một chiếc xe ngựa.

Khi tôi bước vào, anh đang nằm gọn lỏn trong chiếc ghế bành ngủ gà ngủ gật.

Chung quanh anh ngổn ngang vô số những chai lọ, ống nghiệm, và một mùi acid clohidric còn phản phất trong không khí.- Thế nào, bạn đã tìm ra chưa? – Tôi hỏi.- Tìm ra rồi! Đó là chất Sufat barium.- Không, không, tôi muốn hỏi cái vụ bí mật của ông Hosmer kia.- À, cái vụ bí mật đó hả? Thế mà tôi cứ tưởng anh hỏi kết quả những thí nghiệm hóa học.

Cái vụ đó chả có gì là bí mật cả.

Điều làm cho tôi bực tức là trong trường hợp này không có điều luật nào được trù liệu để trừng phạt tên đểu giả đó.- Vậy hắn là ai? Và tại sao hắn đã bỏ rơi nàng?Holmes mở miệng toan trả lời thì có tiếng bước chân ngoài hành lang và tiếng gõ cửa.- Đó là cha dượng của cô Sutherland.

Ông ta đã trả lời rằng ông ta sẽ đến đây vào lúc 6 giờ.

Xin mời vào.Khách là một người đàn ông vạm vỡ, cao trung bình, trạc 30 tuổi.

Gương mặt vàng nhạt, trụi lủi, không có râu mép , râu cằm hay râu má gì cả.

Ông ta có một vẻ dịu dàng giả tạo.

Đôi mắt xám, rất linh hoạt và sắc sảo ném một cái nhìn dò hỏi về phía chúng tôi.

Đoạn ông ta đặt nón lên chiếc tủ buýp-phê, hơi nghiêng mình một chút và ngồi xuống chiếc ghế gần nhất.- Xin chào ông Windibank.

Có phải lá thư đánh máy, xác nhận ông bằng lòng đến đây gặp chúng tôi, là của ông không?- Thưa ông, phải.

Tôi đến hơi trễ một chút nhưng tôi không làm chủ được thì giờ.

Tôi rất lấy làm tiếc rằng con tôi đã đến quấy rầy ông vì cái việc nhỏ nhặt này.

Thật vậy, tôi thấy không nên đem chuyện xấu của gia đình mình phơi bày ra cho người ngoài biết.

Dĩ nhiên, ông chỉ là một thám tử tư, không dính líu gì cả với cảnh sát, nhưng dẫu sao tôi cũng không thích thấy người ta làm rùm beng lên chung quanh một chuyện của gia đình tôi.

Hơn nữa, những chi phí này rất là vô ích, bởi vì làm sao ông có thể tìm ra được anh chàng Hosmer.- Trái lại.

Tôi sẽ tìm ra được ông Hosmer.Ông Windibank giật nẩy mình, để rơi đôi găng tay xuống sàn nhà.- Tôi rất mừng được nghe ông báo tin này.- Điều đáng ngạc nhiên, là những máy đánh chữ cũng có cá tính riêng biệt của chúng! Những chữ của chúng đánh ra không bao giờ y hệt nhau.

Có những chữ có vẻ mòn hơn những chữ khác, có những chữ chỉ mòn có một bên…!Này ông, trong lá thư đánh máy của ông gửi cho tôi, tôi nhận thấy trên tất cả những chữ “e” đều có một vết nhòe nhỏ, và tất cả những chữ “t” đều có dấu gạch ngang hơi mờ.

Tôi còn đếm được 14 đặc điểm khác, nhưng hai đặc điểm vừa kể, là nổi bật nhất.- Ở văn phòng, chúng tôi sử dụng cái máy chữ đó để đánh tất cả những thư tín của chúng tôi, chắc chắn là nó không còn được tốt lắm.Trong khi trả lời, đôi mắt sắc sảo của ông ta nhìn Holmes đăm đăm.- Và bây giờ, tôi sẽ trình bày cho ông xem một trường hợp thật là thú vị.

Đây, bốn lá thư đều được đánh máy.

Trong mỗi lá thư, bên trên những chữ “e” đều có những vết nhòe nhỏ, và tất cả những chữ “t” đều có dấu gạch ngang không được rõ.

Nếu ông chịu khó lấy chiếc kính lúp của tôi để xem, tôi sẽ chỉ cho ông thấy 14 đặc điểm khác mà tôi đã nói với ông lúc nãy.ông Windibank liền đứng phắt lên và chụp lấy chiếc nón của ông ta.- Ông Holmes, tôi không có thì giờ rảnh để nói những chuyện tầm phào! Nếu ông có thể bắt gặp được ông Hosmer thì hãy cứ bắt đi, rồi báo tin cho tôi biết.- Chắc chắn là như thế? – Holmes đáp, vừa lẹ làng đứng lên khoá trái cửa lại – Ông nên biết rằng tôi đã bắt được Hosmer rồi.- Sao? Ở đâu? – Ông Windibank kêu lên bằng một giọng thảng thốt, gương mặt nhợt nhạt nhìn dáo dác khắp chung quanh như một con chuột bị sa bẫy.- Ồ không sao…!Không sao cả! – Holmes đáp bằng một giọng ngọt lịm – Ông Windibank, bây giờ ông không còn cách nào để thoát được nữa.

Tất cả đều đã quá rõ ràng.

Nào! Bây giờ ông hãy ngồi xuống và chúng ta sẽ nói chuyện với nhau!Ông Windibank ngồi phịch xuống.

Gương mặt tái mét, trán ướt đẫm mồ hôi.- Pháp…!pháp luật không thể làm gì được tôi! – Ông ta nói lắp bắp.- Có thể là pháp luật không làm gì được ông.

Nhưng hành động của ông thật là vô cùng đê tiện, tàn nhẫn và ích kỷ….!Tôi sẽ kể lại sự việc từ đầu đến cuối và nếu tôi có sai chỗ nào thì ông cứ việc sửa.Ông Windibank ngồi thu mình trong chiếc ghế bành, hoàn toàn mất hết tinh thần.

Holmes bắt đầu nói, hai tay thọc vào túi quần, hai chân gác lên góc lò sưởi.- Người đàn ông đó đã kết hôn với một người đàn bà lớn tuổi hơn ông ta rất nhiều, chỉ vì tiền.

Người đàn bà có một cô con gái riêng còn đang sống chung trong nhà với họ, và cặp vợ chồng đó được hưởng số tiền 100 đồng bảng, lợi tức hằng năm của cô gái.

Đó là một số tiền khá lớn đối với họ, và họ muốn được hưởng nó mãi mãi.

Dĩ nhiên, khi cô gái lập gia đình riêng, người cha dượng sẽ không còn được hưởng số tiền đó nữa, ông ta bèn tìm cách ngăn cản việc lập gia đình của cô gái.Thoạt đầu, ông ta ngăn cấm không cho nàng giao thiệp với những chàng trai cùng lứa tuổi.

Nhưng sự ngăn cấm này không có hiệu lực được lâu.

Một hôm, cô gái nổi lên chống lại sự độc đoán của người cha dượng, và báo cho ông ta biết quyết định của nàng đi dự một buổi khiêu vũ.

Trước tình thế này, đầu óc thông minh của người cha dượng liền nghi ra một kế: với sự đồng loã giúp đỡ của bà vợ và lợi dụng tình trạng cận thị của cô gái, ông ta bèn cải trang thành một người đàn ông khác.Mang một cặp kính màu, đeo một bộ râu giả, và biến giọng nói bình thường của mình thành một giọng nói thì thầm êm dịu, ông ta đến dự buổi khiêu vũ, làm quen với cô gái và tự giới thiệu mình là Hosmer, thế là người cha dượng đã đóng vai trò một kẻ si tình cô con gái riêng của vợ mình, để gạt ra ngoài bất cứ anh chàng nào muốn lăm le tán tỉnh cô.- Lúc đầu, đó chỉ là một trò đùa mà thôi – ông Windibank nói bằng một giọng rên rỉ – Vợ tôi và tôi, chúng tôi không ngờ cô ấy lại có một tâm hồn dễ say mê đến thế.- Có lẽ! Nhưng dầu sao, nàng cũng đã say mê ông Hosmer.

Tin rằng người cha dượng đang ở bên Pháp, nàng không hề nghĩ có một sự sắp xếp giữa bà mẹ và ông ta để lừa gạt nàng.

Và nàng còn say mê ông Hosmer nhiều hơn khi thấy chính mẹ nàng cũng tỏ ra rất có thiện cảm với ông ta.

Sau đó hai người đã có những cuộc gặp gỡ, những cuộc đi dạo thân mật và đã đính hôn với nhau.

Tuy nhiên sự lừa gạt không thể kéo dài mãi mãi được.

Ông Hosmer bèn nghĩ ra một cách kết thúc vụ này như là một bi kịch đột ngột và bí mật, cố ý gây cho cô gái một ấn tượng sâu xa, một xúc động mạnh mẽ để cô không còn nghĩ đến bất cứ một người đàn ông nào khác trong tương lai.

Do đó mới có cái màn ông Hosmer yêu cầu cô gái đặt tay lên quyển Kinh thánh thề trọn đời thuỷ chung với ông ta, và cũng do đó mới có những lời nói bóng gió của ông Hosmer về một biến cố bất ngờ có thể xảy ra làm cho hai người phải xa nhau.

Ngay trong buổi sáng ngày hôn lễ, Hosmer muốn làm cho cô Sutherland phải yêu thương mình trọn đời, và đặt cô trong tình trạng hoang mang về số phận của người hôn phu mất tích.

Mục đích của ông ta là làm cho cô không nghe lời tán tỉnh của bất cứ một người đàn ông nào, ít nhất là trong vòng 10 năm nữa, như thế ông ta sẽ còn được hưởng 100 bảng trong một thời gian nữa.

Ông ta đưa nàng đến tận cửa nhà thờ, đến đó tấn bi kịch lừa gạt phải chấm dứt.

Chuyện phóng mình ra khỏi chiếc xe ngựa đang chạy thong thả không có gì là khó khăn hết.

Ông Windibank, tôi thuật lại câu chuyện từ đầu đến cuối như vậy có sai chỗ nào không?Trong khi Holmes mải mê nói, ông Windibank đã trấn tĩnh trở lại.

Ông ta đứng lên, cất tiếng cười gằn:- Ông Holmes, có thể là ông không sai lầm.

Nhưng ông đã thông minh đến thế thì chắc phải hiểu rằng, trong lúc này, nếu có kẻ nào phạm pháp thì đó là ông, chứ không phài là tôi.

Từ đầu đến cuối, tôi không hề phạm một điều gì mà pháp luật có thể can thiệp được.

Nhưng ông, cho tới khi nào ông vẫn còn khoá chặt cửa phòng này, ông có thể bị thưa về tội hành hung và giam giữ người trái phép.- Đúng vậy, ông không có điều gì phạm pháp luật cả – Holmes đáp, vừa mở rộng cửa phòng ra – Mặc dầu vậy, ông vẫn đáng bị đánh đòn; nếu cô gái đó có một người anh hay một người bạn trai, chắc chắn ông sẽ bị một trận đòn nhừ tử.Cái cười ngạo nghễ và chọc tức của Windibank làm cho Holmes nổi cơn giận dữ.

Anh nói như hét:- Hãy nếm thử cây gậy này.Anh với tay chụp lấy cây gậy ở gần bên, nhưng gã lưu manh đã ba chân bốn cẳng chạy xuống cầu thang, rồi có tiếng cánh cửa ra vào của ngôi nhà đóng sầm lại.

Đứng bên cửa sổ nhìn xuống, chúng tôi thấy gã đang chạy như bay trên lề đường.- Đúng là một tên đểu giả mặt dày! – Holmes nói, rồi phá lên cười và buông mình xuống một chiếc ghế bành – Tên này trong tương lai gần sẽ còn phạm thêm nhiều tội ác nữa, cuối cùng thì hắn cũng sẽ đi đến cây cột trreo cổ thôi! Vụ này kể ra cũng không phải là không thú vị.- Tuy nhiên tôi thú thật rằng tôi không theo kịp được những suy diễn của anh trong vụ này.- Này nhé! Ngay từ lúc đầu, tôi thấy rõ là cái ông Hosmer đó có một thái độ rất kỳ quặc.

Và tôi cũng thấy rõ là người duy nhất hưởng lợi trong vụ này là người cha dượng.

Thế nhưng hai người đàn ông đó không bao giờ gặp mặt nhau cả.

Khi một người xuất hiện thì người kia biến mất; sự kiện này là một chi tiết hướng dẫn rất quan trọng! Và rồi cặp kính màu, bộ râu giả, giọng nói khác lạ với giọng nói của một người bình thường…!Khi xem xét đến nhung lá thư đánh máy với chữ ký cũng được đánh máy, tôi thấy những nghi ngờ của tôi là đúng; người gửi những lá thư đó muốn che giấu chữ viết của mình mà cô gái đã quá quen thuộc.

Tất cả những chi tiết rời rạc này được sắp xếp lại và phối hợp với nhung chi tiết khác, dẫn dắt sự suy luận của tôi vào một chiều hướng duy nhất.- Và anh đã kiểm chứng nhung chi tiết đó như thế nào.- Tôi biết ông Windibank làm việc cho công ty Westhouse & Marbank ở Frenchurch.

Tôi có bản mô tả hình dạng của Hosmer do cô Sutherland trao cho.

Tôi bắt đầu loại bỏ tất cả những gì có thể ngụy tạo được: cặp kính màu, bộ râu, giọng nói, và gửi bản mô tả hình dạng đó đến công ty, yêu cầu họ vui lòng cho tôi biết trong số những người đại diện thương mại của họ có ai phù hợp với hình dạng này không.Trước đó, tôi đã chú ý đến những đặc điểm của những lá thư đánh máy, và tôi viết cho Windibank một lá thư gửi ngay đến công ty của ông ta, yêu cầu ông ta đến gặp tôi.

Như tôi đã đoán trước, ông ta trả lời tôi bằng một lá thư đánh máy, và lá thư này cũng có những đặc điểm y hệt như những đặc điểm mà tôi đã nhận xét nơi bốn lá thư kia.

Đồng thời, tôi cũng nhận được của công ty Westhouse & Marbank một lá thư xác nhận rằng bản mô tả hình dạng của tôi gửi đến hoàn toàn phù hợp với hình dạng của ông Windibank.

Tất cả sự việc chỉ giản dị có thế thôi.- Còn cô Sutherland.- Nếu tôi nói sự thật cho cô ấy biết, cô ấy sẽ không tin đâu.

Bạn có nhớ một câu tục ngữ của người Ba Tư không: “Vào hang cọp để bắt cọp con là một điều nguy hiểm; nhưng làm cho một người đàn bà mất hết những ảo tưởng của họ lại càng nguy hiểm hơn”.Hết..